25 jan Nieuwe definitie van gezondheid gaat uit van functioneren, kwaliteit van leven en een holistisch benadering

Nieuwe definitie van gezondheid

“Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn en niet alleen de afwezigheid van aandoening of handicap”, WHO (1948). Tot voorheen veel gebruikt, maar de definitie past niet meer bij deze tijd. Van het bestrijden van infectieziekten in 1948, gaat het tegenwoordig voornamelijk om het verminderen en voorkomen van (welvaart-) ziekten, zoals kanker, obesitas, diabetes mellitus en hart- en vaatziekten. Nederlandse onderzoeker Machteld Huber heeft daarom in 2011 gezondheid opnieuw gedefinieerd. Op basis van vele gesprekken met professionals uit de zorg en patiënten definieert Huber (2011) gezondheid als: “Het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven”. Deze definitie gaat niet uit van ziekte, maar van functioneren, kwaliteit van leven en een holistisch mensbeeld. Fysieke, mentale en sociale staat vormen hierin één geheel.

Positieve gezondheid in de praktijk op basis van 6 dimensies

Het nieuwe concept van gezondheid is vertaald naar positieve gezondheid. Een breed gedragen en werkbaar concept met zes dimensies: dagelijks functioneren, lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven en sociaal- maatschappelijk participeren. Het in de praktijk gebruiken van positieve gezondheid heeft veel invloed op de manier van zorg verlenen. Zo focussen zorgprofessionals bijvoorbeeld niet meer alleen op lichamelijke aspecten, maar gaan ze ook met de patiënt in gesprek over waar hij blij van wordt, of hoeveel kennis hij heeft van eigen gezondheid.

Praktijkvoorbeeld: Positieve gezondheid en integrale zorg bij Penny George Institute in Amerika

Het instituut is uitgegroeid tot het grootste integrale gezondheidscentrum van de staat Minnesota en momenteel ook nationaal voorloper in een holistische aanpak. Penny George Institute pleit voor een integrale gezondheidszorg, waarbij de patiënt in zijn geheel centraal staat tijdens het zorgproces. Naast de reguliere zorg wordt complementaire zorg (zoals accupunctuur en mindfulness training) ingezet om het zelf genezend vermogen van het lichaam in gang te zetten en te benutten. De methode gaat uit van de filosofie dat optimale genezing tot stand komt wanneer ‘mind, body en spirit’ met elkaar verbonden zijn, in lijn met de 6 dimensies van positieve gezondheid.

“Integrale gezondheid heeft het potentieel om fundamenteel iets te veranderen in de gezondheidszorg van vandaag” (Penny George)

Vandaag de dag doet het instituut onderzoek naar vernieuwing in de integrale gezondheidszorg en het effect hiervan op de kosten van de gezondheidszorg. De methode blijkt effectief in de praktijk. Onderzoek van Penny George Institute laat bijvoorbeeld zien dat complementaire zorg voor een afname van pijn en angst onder oncologie patiënten kan zorgen. Er wordt bovendien gewerkt aan de ontwikkeling van programma’s voor gezondheidsbevordering en er wordt onderwijs gegeven over integrale zorg aan zorgprofessionals.

Positieve gezondheid in 2030

Zouden alle zorgprofessionals in 2030 werken volgens de filosofie van het Penny George Institute? Het volledig omarmen van positieve gezondheid in de praktijk vraagt om een nieuwe houding van zowel zorgprofessionals en patiënten. Het vraagt bijvoorbeeld om steeds meer focus op kwaliteit van leven en functioneren optimaliseren, als uitgangspunt van zorg verlenen. Richting 2030 wordt het steeds belangrijker om hierover als zorgverlener in gesprek te gaan met de patiënt en om zo de patiënt centraal te zetten in het eigen zorgproces.